Duurzaam ondernemen is teamwork. Als je als CEO of duurzaamheidsmanager alleen aan de duurzame kar moet trekken, kom je gewoonweg niet vooruit. Bij organisaties die écht impact maken, zien we dat duurzaamheidsthema’s gedragen worden door alle werknemers.
Maar hoe zet je alle neuzen in de juiste richting? Hoe creëer je binnen je organisatie een draagvlak voor duurzame ambities? Hoe zorg je dat alle werknemers volledig achter je missie, visie en waarden staan? En hoe ‘empower’ je hen om zelf actie te ondernemen?
Wat is een duurzaamheidscultuur?
First things first: wat is een duurzaamheidscultuur eigenlijk? In ons boek “De weg naar duurzaam ondernemen” definiëren we dit als volgt:
“[een duurzaamheidscultuur is] het geheel van duurzame normen, waarden, aannames, rituelen en symbolen die de dagelijkse gang van zaken bepaalt en de manier waarop iedereen met elkaar omgaat, en waarin duurzaamheid onderdeel uitmaakt van elk beslissingsproces, in elk departement van de organisatiestrategie en tot in de dagelijkse operaties (of werking).”
Kortom, we spreken van een duurzame organisatiecultuur als duurzaamheid verweven is in het DNA van een bedrijf. Het is een maatstaf bij elke beslissing en actie die men onderneemt.
Van microculturen naar een collectieve duurzaamheidscultuur
Een duurzaamheidscultuur creëren is geen sinecure. Binnen iedere organisatie vinden we een mozaïek aan waarheden, veronderstellingen en gewoontes. We spreken dan van microculturen. Deze microculturen samenbrengen tot één overkoepelende (duurzaamheids)cultuur is een uitdaging. Maar zeker niet onmogelijk!
Via een gedeelde missie en visie
People don't buy what you do, they buy why you do it. And what you do simply proves what you believe in." (Sinek. S. 'Start with why', 2011)
In zijn besteller 'Start with why' stelt Simon Sinek dat elke succesvolle organisatie onderneemt vanuit een welomlijnde “waarom”. Waarom bestaat jouw organisatie en is ze belangrijk voor anderen?
Deze waarom-vraag vormt ook de grondslag van een krachtige (duurzaamheids)missie. Waarom doen we dit? Waar geloven wij in? Waarvoor komen wij ‘s morgen uit ons bed? De antwoorden op deze vragen vormen je collectieve ‘purpose’.
De volgende stap is het bepalen van je "how": hoe ga je je “waarom” realiseren? Dit is de visie van je organisatie en geeft een helder en ambitieus beeld voor de toekomst. In de woorden van Sinek: “‘Vision is a destination – a fixed point to which we focus all effort.”
3 succesfactoren voor een sterke duurzaamheidscultuur
Een duidelijke missie, visie en waarden vormen de fundamenten van een duurzaamheidscultuur. Maar er is meer nodig…
Want een duurzaamheidscultuur creëren is geen top-down initiatief. Je wilt dat elke werknemer 100% achter je ambities staat en er mee voor gaat. Alleen zo kom je tot echte duurzame verandering.
Wat zijn de succesfactoren voor een sterke duurzaamheidscultuur?
Succesfactor 1: Zorg dat de waarden van je werknemers overeenstemmen met de centrale waarden van je organisatie
In ons blogartikel Generaties Y en Z willen meer dan werken zagen we al dat de millennials en Gen-Z'ers willen werken in lijn met hun waarden. En goed nieuws, want duurzaamheid staat hoog op hun prioriteitenlijstje! Maar natuurlijk wil je alle generaties op de werkvloer meekrijgen.
Daarvoor is het cruciaal om duidelijk te communiceren over de voordelen van duurzaam ondernemen op bedrijfs- én individueel niveau. Voortdurende dialoog en dynamiek tussen werknemers en management is hierbij een must.
Succesfactor 2: Creëer een cultuur waarin werknemers zich veilig en gewaardeerd voelen
Onderschat niet welke briljante bijdragen je werknemers kunnen leveren. Inclusief op vlak van duurzaamheid. Een frisse kijk op thema's waar het management al weken op vastloopt. Een ingenieus idee om je productieproces te verduurzamen. Of een spontaan initiatief om de kantine plasticvrij te maken.
Werknemers die zich veilig en gewaardeerd voelen, zullen sneller met zulke ideeën of initiatieven komen. Zorg daarom voor een cultuur waarin iedereen serieus genomen wordt, zich gehoord voelt en fouten maken mag.
Succesfactor 3: Empower werknemers zodat ze de juiste beslissingen kunnen nemen
We zeiden het eerder al: duurzaam ondernemen is teamwork. En een gedeelde missie, visie en waarden zijn het uitgangspunt. Maar om impact te maken, moet daar ook collectieve actie uit volgen.
Werknemer 'empowerment' is hierbij fundamenteel. Door je werknemers de juiste kennis, informatie en vaardigheden aan te reiken, stel je hen in staat om de juiste beslissingen en acties te nemen. Zo krijgen werknemers ook het gevoel dat ze écht iets bijdragen en creëer je een groter verantwoordelijkheidsgevoel om samen aan jullie duurzaamheidsambities te bouwen.
Duurzaamheid gaat dus niet enkel over het milieu, maar ook over mensen. Over een mindshift en bijhorende gedragsverandering. Door dialoog, wederzijds begrip en respect. We weten nog niet waar we uit zullen komen. Maar dit weten we wel: samen kunnen we zoveel meer!
"Never doubt that a small group of thoughtful, committed citizens can change the world; indeed, it’s the only thing that ever has’"(Mead, M.)
Klaar om met deze succesfactoren aan de slag te gaan? Om koers te zetten naar een krachtige duurzaamheidscultuur en zo, samen met je team, meer impact te maken?
In ons hands-on e-werkboek vind je 37 pagina's aan praktische templates, tips, tricks en checklists en reflectie om theorie om te zetten in praktijk!